ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Μην πιστεύεις τίποτα, ψάξτα όλα
Με αφορμή όσα ακούγονται και έχουν γραφτεί για την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ,ο Παναγιώτης Αλιατάς καταθέτει τις σκέψεις του πάνω στο θέμα
Με αφορμή όσα ακούγονται και έχουν γραφτεί για την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ, ο Παναγιώτης Αλιατάς καταθέτει τις σκέψεις του πάνω στο θέμα, φέρνοντας στο νου διάφορα άλλα έργα, από τα οποία μπορούν να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα
Θα σας εξομολογηθώ ότι οι αρχικές εκτιμήσεις σχετικά με την κατασκευή ενός νέου γηπέδου που θα αγωνίζεται η ποδοσφαιρική ομάδα της ΑΕΚ (όποτε, εάν, και όπου γίνει) μου φάνηκαν σχεδόν παραληρηματικές. Θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι παρόμοιες υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για τις εκβάσεις διάφορων μεγάλων έργων υπάρχουν παντού. Σχετικά με το γήπεδο που θα παίζει η ΑΕΚ ήταν από την πρώτη στιγμή φανερός ο παραλογισμός μιας περιγραφής σχεδίων και προβλέψεων που πλησίαζαν το καλύτερο δυνατό σενάριο σε μη ρεαλιστικό βαθμό.
Εμείς οι άνθρωποι σαν όντα με νοημοσύνη και μνήμη έχουμε την δυνατότητα να ανατρέχουμε σε στατιστικά στοιχεία παρόμοιων περιπτώσεων σε ατομικές, κυβερνητικές και επιχειρηματικές δράσεις, για να βγάζουμε τα συμπεράσματα μας. Δυστυχώς σπάνια το κάνουμε. Ίσως σε αυτή την επιλογή μας οδηγούν τα γνωστά κέντρα που ευαγγελίζονται το δόγμα: «Πίστευε τον Μεγιστάνα και μη ερεύνα». Κι όμως ο κατάλογος κάποιων ιστορικών παραδειγμάτων δεν έχει τέλος.
Ας ξεκινήσουμε από τα εξωποδοσφαιρικά παραδείγματα και στους γνωστούς παγκοσμίως για την αδυναμία τους στην οικονομία, Σκωτσέζους. Τον Ιούλιο του 1997, το προτεινόμενο καινούργιο κτίριο του Κοινοβουλίου της Σκωτίας στο Εδιμβούργο υπολογιζόταν ότι θα κοστίσει περίπου 40 εκατομμύρια λίρες. Μέχρι τον Ιούνιο του 1999, ο προϋπολογισμός για το κτίριο είχε φτάσει τα 109 εκατομμύρια λίρες. Τον Απρίλιο του 2000, οι νομοθέτες επέβαλαν ως «οροφή κόστους» τα 195 εκατομμύρια λίρες. Έως τον Νοέμβριο του 2001, απαίτησαν να εκτιμηθεί το «τελικό κόστος», το οποίο είχε οριστεί στα 241 εκατομμύρια λίρες. Το εκτιμηθέν τελικό κόστος αυξήθηκε δύο φορές κατά το 2002 και στο τέλος του έτους έφτανε τα 294,6 εκατομμύρια λίρες. Αυξήθηκε τρείς φορές ακόμη κατά το 2003 και μετά τον Ιούνιο σκαρφάλωσε στα 375,8 εκατομμύρια λίρες. Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 2004, με το τελικό κόστος να αγγίζει τα 431 εκατομμύρια λίρες. Οι «τσιγκούνηδες» Σκωτσέζοι λοιπόν, ξεκίνησαν την κατασκευή ενός κτιρίου που θα φιλοξενούσε το Κοινοβούλιο τους, με προϋπολογισμό κόστους 40 εκατομμύρια λίρες και το ολοκλήρωσαν δαπανώντας 431 εκατομμύρια λίρες, ούτε 400 εκατομμύρια παραπάνω!
Ας δούμε τώρα ένα ιστορικό παράδειγμα σχετικό με την πρόθεση χρήσεως από τον κόσμο, κάποιου επικείμενου έργου. Το 2005, μια μελέτη εξέτασε τα σιδηροδρομικά έργα που είχαν αναληφθεί ανά τον κόσμο μεταξύ του 1969 και του 1998. Σε περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων, ο αριθμός των επιβατών που αναμένονταν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα είχε υπερεκτιμηθεί. Αν και η απουσία επιβατών είχε δημοσιοποιηθεί ευρέως, οι προβλέψεις σε αυτά τα τριάντα χρόνια δεν βελτιώθηκαν, κατά μέσον όρο, οι σχεδιαστές υπερεκτίμησαν τον αριθμό των επιβατών που θα χρησιμοποιούσαν τα νέα σιδηροδρομικά έργα κατά 106% και η μέση υπέρβαση κόστους ήταν 45%. Παρότι συγκεντρώνονταν όλο και περισσότερες ενδείξεις, οι ειδήμονες δεν βασίστηκαν σε αυτές. Και για τους πονηρούς που θα «πεταχτούν» να πουν: «Τι δουλειά έχουν τα τρένα με τα γήπεδα» απλά θα τους καλέσω να θυμηθούν την εποχή της κατασκευής του νέου «Καραϊσκάκη» όπου οι ειδήμονες, μας διαβεβαίωναν ότι ο λαός του θρύλου θα εξαντλούσε κάθε χρόνο τα εισιτήρια διαρκείας. Λίγα χρόνια μετά, με το ζόρι διατίθενται το ένα τρίτο τον θέσεων σε διαρκείας, ενώ μέσα στη σεζόν το γήπεδο παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια των αγώνων μισοάδειο.
Στα γήπεδα ποδοσφαίρου, είτε μιλάμε για κατασκευή από την αρχή, είτε μιλάμε για ανακατασκευή, η εκτόξευση του τελικού κόστους από το προϋπολογιζόμενο είναι κανόνας χωρίς εξαιρέσεις, παγκοσμίως. Από τα 68 εκατομμύρια ευρώ που έφτασε τελικά η ανακατασκευή του «Καυτατζόγλειου» ενώ στο φάκελο διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων είχε προϋπολογιστεί σε κάτι παραπάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ, μέχρι το κόστος ανακατασκευής του «Γουέμπλεϊ», που το 1995, το Βρετανικό Συμβούλιο Αθλητισμού είχε ορίσει στα 250 εκατομμύρια λίρες για να φτάσουμε στο τελικό κόστος τον 798 εκατομμυρίων λιρών!
Πριν συνεχίσετε την ανάγνωση αυτού του άρθρου θα ήθελα να κάνετε ένα διάλυμα και διαβάσετε στο παρακάτω λινκ μια συνέντευξη του Κώστα Πηλαδάκη στο «Βήμα» το Νοέμβριο του 2010, με τίτλο: «Το νέο γήπεδο της Λάρισας θα αλλάξει τον χάρτη της περιοχής» !
Αφού προσθέσαμε ακόμα μια παράμετρο στο θέμα μας, ας επιστρέψουμε στις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για την κατασκευή ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου, όσων αφορά το κόστος κατασκευής του. Θα ήταν λάθος να πιστέψει κάποιος ότι η αισιοδοξία των σχεδιαστών και των υπευθύνων λήψης αποφάσεων, είναι η αιτία των υπερβάσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση θα παραβλέπαμε τους νόμους και τους κανόνες της «ελεύθερης αγοράς» και του «πατέρα» της του Καπιταλισμού. Πέρα από την κατασκευή ενός γηπέδου, οι εργολάβοι που επιφορτίζονται από την ανακαίνιση μιας κουζίνας, μέχρι τον οπλικό εξοπλισμό μιας χώρας, παραδέχονται εύκολα (φυσικά όχι στους πελάτες τους) ότι συνήθως βγάζουν το μεγαλύτερο κέρδος τους από τις προσθήκες στον αρχικό σχεδιασμό. Οι αποτυχίες πρόβλεψης σε αυτές τις περιπτώσεις αντικατοπτρίζουν την ανικανότητα του πελάτη να φανταστεί το πώς θα κλιμακωθούν οι επιθυμίες του με την πάροδο του χρόνου. Καταλήγει να πληρώνει πολλά περισσότερα συγκριτικά με όσα θα ξόδευε αν είχε διαμορφώσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο και είχε μείνει εκεί. Στην περίπτωση τώρα της κατασκευής ενός γηπέδου, φανταστείτε την διαπλοκή και το μπέρδεμα όταν ο φερόμενος ως πελάτης δεν διακινδυνεύει χρήματα της προσωπικής του περιουσίας, αλλά διαχειρίζεται κεφάλαια που προορίζονται προς αυτό το σκοπό, είτε μέσο κρατικών επιχορηγήσεων, είτε με τη μορφή επένδυσης τρίτων.
Τα σφάλματα στον αρχικό προϋπολογισμό δεν είναι ποτέ αθώα. Οι σχεδιαστές των μη ρεαλιστικών προγραμμάτων ωθούνται συχνά από την επιθυμία να λάβουν έγκριση για το σχέδιο τους, είτε από τους προϊσταμένους τους, είτε από τους πελάτες τους, δεδομένου ότι τα έργα σπάνια εγκαταλείπονται ανολοκλήρωτα μόνο λόγω υπερβάσεων κόστους ή χρονοδιαγράμματος. Στην περίπτωση όμως της κατασκευής ενός γηπέδου που θα είναι χρεωμένο στην ΑΕΚ, τα δεδομένα περιπλέκονται και κάθε περίπτωση πλάνης μπορεί να αποδειχτεί μοιραία.
Τα ραμφίσματα του αετού (Κυριακή, 11 Αυγούστου 2013)
Ράμφισμα 1. Όλοι αυτοί που πριν από δύο χρόνια, είχαν αναλάβει το promotion των Supporters και ωθούσαν τους οπαδούς της ΑΕΚ να δίνει τα χρήματα του στο εγχείρημα σωτηρίας της ΑΕΚ, όπως μας έλεγαν τότε… Έχουν τα κάρκαλα να ζητήσουν ένα συγγνώμη;
Ράμφισμα 2. Η ΑΕΚ ικανοποιεί την ανάγκη μιας καλλιέργειας μέσω της οποίας θα μπορεί ο καθένας να ανακαλύψει, με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, τον πλούτο των ψυχοδιανοητικών δυνατοτήτων για ηδονή και ευχαρίστηση που εμπεριέχονται εν δυνάμει στο «είναι» του.
Ράμφισμα 3. Υπάρχει σήμερα κανείς που να πιστεύει ότι οι Supporters δεν ήταν τίποτα άλλο από μια πατέντα που φτιάχτηκε για να βοηθήσει στην απόδραση από τις υποχρεώσεις του στην ΠΑΕ ΑΕΚ του τότε μεγαλομετόχου και σημερινού χρηματοδότη του εγχειρήματος της κατασκευής ενός γηπέδου που θα παίζει η ΑΕΚ, Πέτρου Παππά;
Ράμφισμα 4. Πες μου αγαπημένε μου οπαδέ της ΑΕΚ, θυμάσαι πότε ήταν η τελευταία φορά που έκλεψες τη Νύχτα;
ΥΓ. Σας βλέπω, σας ζω, σας νιώθω. Δεν αναζητάτε την αλήθεια στον έξω κόσμο, στον πραγματικό αισθητό κόσμο, αλλά μέσα στην αυλή της αυταπάτης. Αναζητάτε τις αιώνιες αλήθειες στη χώρα των Ιδεών, στην πατρίδα ΑΕΚ, ανεξάρτητα από τις αισθήσεις, τις επιθυμίες και τα συμφέροντα. Αναζητάτε τις «μεγάλες ουσίες» τις αιώνιες αξίες: «Θεός, Αγαθό, Δικαιοσύνη, Πατρίδα, Ομορφιά» δηλαδή ΑΕΚ!!! Όλα αυτά όμως τα ψάχνετε σε λάθος κατεύθυνση. Είσαστε παγιδευμένοι στα δίχτυα της κυρίαρχης ιδεολογίας. Στην πραγματικότητα, υπερασπίζεστε τις παραδοσιακές «ηθικές» αξίες της ανηθικότητας και τη «νομιμότητα» της παρανομίας των εκμεταλλευτών της ΑΕΚ.
Παναγιώτης Αλιατάς