Όταν ο Άγιαξ αναζήτησε … την μυθολογία του

Ο Άγιαξ βρίσκεται στο δρόμο της ΑΕΚ και αυτό είναι η αφορμή να ξεδιπλώσουμε ένα παραμύθι. Κάποιες στιγμές και καταστάσεις που αξίζει να θυμόμαστε.
Γιατί είναι ωραίο όταν κάποια όνειρα γίνονται πραγματικότητα.

Ο Αίας ο Τελαμώνιος υπήρξε μυθικός βασιλιάς της Σαλαμίνας, ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης κι από τους κυριότερους και σημαντικότερους ήρωες του Τρωικού πολέμου γνωστός για την τρομερή του δύναμη και το εντυπωσιακό του ανάστημα. Στην Ιλιάδα παρουσιάζεται ως ο δεύτερος πιο ανδρείος Αχαιός μετά τον ξάδερφό του Αχιλλέα. Για την αντρεία του Αίαντα υπάρχουν πολλές περιγραφές όπως η μονομαχία του με τον Έκτορα η οποία κατέληξε σε ισοπαλία, παρόλο που ο Αίας αποδείχτηκε ανώτερος. O Αίαντας σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν άτρωτος, κι αυτό ενισχύεται και από το μύθο της γέννησής του, όπου, όπως αναφέρεται, όταν γεννήθηκε ο Αίαντας, ο Ηρακλής βρισκόταν στην Σαλαμίνα. Πήρε το βρέφος στα χέρια του και το τύλιξε με την λεοντή του και ζήτησε από τον Δία να τον κάνει άτρωτο. Πράγματι έτσι έγινε, ο Αίαντας υπήρξε άτρωτος στη ζωή του εκτός από την μασχάλη, τα πλευρά και τον ώμο που ακουμπούσαν στην φαρέτρα του Ηρακλή.

Στις αρχές του 1900 και συγκεκριμένα στις 18 Μαρτίου 1900, στο πατάρι του καφέ-μπαρ «Ανατολικές Ινδίες» στο Άμστερνταμ μια παρέα τεσσάρων Ολλανδών φοιτητών έδωσαν στο υπό σύσταση σωματείο το όνομα του αρχαίου έλληνα πολεμιστή Αίαντα (Άγιαξ (Ajax) στα Ολλανδικά) από τη Σαλαμίνα. Με αυτόν τον τρόπο θέλησαν να δώσουν ένα συμβολισμό στην ομάδα τους, ότι θα ήταν άτρωτη και ανίκητη και κανείς δεν θα μπορούσε να την υποτάξει.

Το έμβλημα του Αγιαξ τα έτη 1928 – 1990

Το 1931, (μεταγενέστερα δηλαδή του Άγιαξ), ιδρύεται στην Σαλαμίνα ο Αίας Σαλαμίνας, χρώματά του είναι το Μπλε και το Λευκό και έμβλημά του είναι ο ήρωας της Ελληνικής μυθολογίας Αίας ο Τελαμώνιος, από τον οποίο άντλησε και το όνομά του.

Οι δύο σύλλογοι βέβαια είχαν μια εντελώς διαφορετική πορεία. Ο Άγιαξ κατάφερε γρήγορα να γίνει μία από τις κυρίαρχες ομάδες ποδοσφαίρου όχι μόνο στην Ολλανδία αλλά και στην Ευρώπη. Κατάφερε να αλλάξει το άθλημα, φέρνοντας πραγματική επανάσταση παγκοσμίως, με το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο που έπαιζε. Από την άλλη, η καλύτερη περίοδος στην ιστορία του Αίαντα Σαλαμίνας χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του 60′ ως και τα μέσα του 70′, οπότε και αγωνιζόταν στη Β’ Εθνική Κατηγορία.
Για αρκετές δεκαετίες, οι δύο σύλλογοι δεν είχαν κανέναν απολύτως δεσμό. Όλα αυτά, όμως, ως το 1973, όταν στο νησί της Σαλαμίνας πραγματοποιήθηκε ένα από τα πιο ιστορικά παιχνίδια που έχουν γίνει ποτέ στη χώρα. Αντίπαλοι δύο σύλλογοι που πέρα από την δική του ο καθένας ιστορία έχουν και μυθολογία και μάλιστα κοινή: ο Άγιαξ και ο Αίαντας.

Στα 1973 η ολλανδική ομάδα βρίσκεται σε εποχή μεγάλης ακμής και διεθνούς αναγνώρισης, έχει πάρει ήδη δύο συνεχόμενα κύπελλα πρωταθλητριών Ευρώπης και ένα διηπειρωτικό. Kατά την διάρκεια της χειμερινής διακοπής του πρωταθλήματος Ολλανδίας και πριν ο Ajax κατακτήσει το τρίτο συνεχόμενο κύπελλο πρωταθλητριών, ο Νίκος Γουλανδρής, ο οποίος εκτός από πρόεδρος τότε του Ολυμπιακού ήταν και φίλαθλος του ίδιου του ποδοσφαίρου, θέλησε να φέρει την μυθική ολλανδική ομάδα στην Ελλάδα. Χρησιμοποίησε την καλή του σχέση με τον πρώην Γ.Γ. Αθλητισμού Κων/νο Ασλανίδη ώστε να τον πείσει να πριμοδοτήσουν από κοινού την προσπάθεια να έρθει ο μεγάλος Άγιαξ στην Ελλάδα. Έτσι η ολλανδική ομάδα έρχεται στην Ελλάδα και αντιμετωπίζει αρχικά τον ΠΑΟΚ στην κατάμεστη Τούμπα με το παιχνίδι να λήγει ισόπαλο 1-1 και δύο μέρες αργότερα τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη όπου ο Άγιαξ επικράτησε με 2-1.

Μια τρελή ιδέα, ένα όνειρο, γεννιέται στον τότε πρόεδρο του Αίαντα της Σαλαμίνας Σπύρο Μπεγνή την οποία και ανακοινώνει στο Συμβούλιο της ομάδας, “θα φέρω τον Αjax στην Κούλουρη”, προκαλώντας χαμόγελα καθώς ούτε που μπορούσαν να φανταστούν ότι θα γινόταν ποτέ να συμβεί κάτι τέτοιο.

Πρώτη του κίνηση ήταν να φτιάξει αναμνηστικά δώρα με την προτομή του Αίαντα και να αλλάξει τις φανέλες της ομάδας, κάνοντάς τις όμοιες με αυτές του Ajax αλλά με μπλε χρώμα αντί για κόκκινο. Όταν η αποστολή του Ajax βρισκόταν στην Αθήνα, την επισκέπτεται στο Καβούρι όπου είχε καταλύσει για να δώσει τα αναμνηστικά που είχε ετοιμάσει αλλά κυρίως για να συναντήσει τον Ολλανδό πρόεδρο του Ajax. Ο τότε δήμαρχος Σαλαμίνας και γνωστός αρχαιολόγος Παναγιώτης Παρθένης που τον συνοδεύει, αναλαμβάνει να πείσει τον Ολλανδό πρόεδρο για την αναγκαιότητα ενός τέτοιου παιχνιδιού στο τότε ξερό γήπεδο, προς τιμή του μυθολογικού ήρωα που έδωσε το όνομά του στις δύο ομάδες και ο Νίκος Γουλανδρής ο οποίος ήταν επίσης παρών στην συνάντηση δίνει την εγγύησή του με την φράση «για ότι συμφωνήσεις με τον πρόεδρο εγγυούμαι εγώ». Ο Ολλανδός πρόεδρος αποδέχεται τελικά την πρόσκληση να περάσει ο Άγιαξ ένα διήμερο στο νησί της Σαλαμίνας και να παίξει και φιλικό αγώνα με τον τοπικό Αίαντα. Το ότι θα ερχόταν η δεύτερη ομάδα είχε μικρή σημασία μπροστά στη σημασία του γεγονότος.

Στις 13/7/1973, τέσσερις μόλις μήνες μετά την τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα, ο Άγιαξ επιστρέφει αλλά αυτή τη φορά ο σκοπός της επίσκεψής του είναι διαφορετικός. Έρχεται για να συναντήσει τις ρίζες του στο νησί του Αίαντα. Χωρίς βέβαια τα πρωτοκλασάτα του ονόματα, με εξαίρεση τον μεγάλο σταρ Τζόνι Ρεπ, ο οποίος εκπροσωπούσε την πρώτη ομάδα και δήλωνε κατά την άφιξη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού: “Τόσο εγώ όσο και οι συμπαίκτες μου θέλαμε πολύ να δούμε το νησί του Αίαντα, όπου πήρε την ονομασία ο σύλλογος μας”. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο Ολλανδός επιθετικός στο Βελιγράδι, παρουσία 100.000 θεατών, είχε πετύχει το μοναδικό γκολ του τελικού του κυπέλλου Πρωταθλητριών με το οποίο ο Άγιαξ είχε νικήσει τη Γιουβέντους και είχε κατακτήσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το τρόπαιο.

Στην προβλήτα του νησιού είχαν συγκεντρωθεί σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της Σαλαμίνας και περίμεναν τους προσκεκλημένους τους. Περισσότεροι από 3.000 φίλαθλοι συνόδευσαν μέσα σε αποθέωση και κορναρίσματα την ολλανδική αποστολή στο μοναδικό τότε ξενοδοχείο του νησιού, που είχε χτιστεί στην τοποθεσία όπου γεννήθηκε ο Αίαντας, το Αιάντειο. Οι παίχτες δεν σταμάτησαν να υπογράφουν αυτόγραφα. Την επόμενη ημέρα επισκέφθηκαν τον αρχαιολογικό χώρο και το παλάτι του βασιλιά Αίαντα. Στις 5:30 το απόγευμα οι δύο ομάδες παρατάχθηκαν στο Δημ. Στάδιο Σαλαμίνας που ήταν ξερό, με χώμα δηλαδή, κάτι πρωτοφανές για τους Ολλανδούς, μπροστά σε περίπου 6.000 θεατές κάθε ηλικίας που είχαν στοιβαχτεί στις κερκίδες, ενώ είχαν εκδοθεί 3.500 εισιτήρια τα οποία αν και ακριβά, είχαν γίνει φυσικά ανάρπαστα. Η μισή Κούλουρη ήταν στο γήπεδο εκείνη την ημέρα. Ανάμεσά τους οι Γουλανδρής, Ασλανίδης και ο πρέσβης της Ολλανδίας στην Ελλάδα.

Οι αρχηγοί των ομάδων Johnny Rep και Γιάννης Πιλάβης πριν την έναρξη του αγώνα.

Ο Αίας κοίταξε στα μάτια τον μεγάλο του αντίπαλο και είχε ευκαιρίες να σημειώσει ένα ιστορικό τέρμα, αλλά ο Ολλανδός Αίαντας επικράτησε τελικά με 2-0 με τον Τζόννυ Ρεπ να πετυχαίνει και τα δύο τέρματα ( 11’ και 74΄). Την επόμενη ημέρα του αγώνα η «Απογευματινή» κυκλοφόρησε άρθρο με τίτλο «Ιπτάμενοι και στο… μπετόν» για τους ποδοσφαιριστές του Άγιαξ. Τα γκολ πανηγυρίστηκαν από τους Έλληνες φιλάθλους με πάθος, σαν να τα είχε πετύχει ο συνονόματος τοπικός Αίας.

Οι τότε παίκτες του Άγιαξ μπορεί να μην θυμούνται αυτό το παιχνίδι. Όμως οι ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές του Αίαντα δεν θα το ξεχάσουν ποτέ. Ούτε βέβαια και οι κάτοικοι της Σαλαμίνας που το παρακολούθησαν. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι ο Αίαντας στο ιστορικό αυτό παιχνίδι αγωνίστηκε με την εξής σύνθεση: Πέππας (87′ Βάγιας), Λεονταρίτης, Ψουρούκης (78′ Παυλάκης), Πιλάβης, Μπισμπινικάκης, Φραντζής, Χειράκης, Μπακούρος, Στασινόπουλος (59′ Φουρίκης), Παπαλεξάνδρου, Συράκης (85′ Βασιλάκης).