Παράδοση, μύθος & ιστορία

Πιστός στις παραδόσεις ο ελληνικός λαός! Ιδιαίτερα αυτές, που με γλέντια και με φαγοπότια συνοδεύονται. Όλες δηλαδή! Για να φάει, να πιει, να γλεντήσει και χορτάτος, «και του χρόνου» να ευχηθεί, την αμέσως επόμενη όμως παραδοσιακή γιορτή σκεφτόμενος.

Εθνική ή τοπική, μεγάλη ή μικρή, που βέβαια θέαμα, άρτο και οίνο το τελετουργικό της περιλαμβάνει. Από την όποια γύρω και μέσα του πραγματικότητα κάπως για να ξεφύγει, έξω για λίγο να το ρίξει και τα λίγα ή πολλά προβλήματά του πρόσκαιρα να ξεχάσει…

Με τους συμβολισμούς, τις έννοιες και τα μηνύματα της κάθε γιορτής από αρκετούς πιστούς συνήθως να ξεχνιούνται και την προέλευση ή τις απαρχές της κάθε παράδοσης, από σχεδόν όλους, δυστυχώς να αγνοούνται! Για το Πάσχα λοιπόν ας μιλήσουμε, που χτες οι Έλληνες λαμπρά και παραδοσιακά γιόρτασαν και τους διάφορους συμβολισμούς και τα όποια μηνύματά του ας εξετάσουμε…

Ο όρος Πάσχα από το εβραϊκό Πέσαχ προέρχεται, που μεταφορικά «προσπέρασμα», «φυγή» ή «απαλλαγή» σημαίνει, μία αμείλιχτη Θεϊκή παρέμβαση δοξάζει και την Έξοδο των Εβραίων από την Αίγυπτο γιορτάζει. Οι Χριστιανοί, από τη μεριά τους, το πέρασμα του Ιησού από τον θάνατο στην Ανάσταση δοξάζουν και τη φυγή ή την απαλλαγή τους από τις αμαρτίες γιορτάζουν. Την ίδια ακριβώς εποχή του έτους με τους Εβραίους και αμέσως μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας! Ημερομηνία όμως, που σε γιορτές και ιεροτελεστίες για την άνοιξη κατά την προ-ισραηλιτική εποχή παραπέμπει και τις παγανιστικές προ-χριστιανικές εκδηλώσεις για την αναζωογόνηση της φύσης θυμίζει…

Οι παγανιστές μάλιστα με μια Ανάσταση την αναγέννηση της φύσης συνδέανε! Οι Έλληνες του Άδωνη, του Διόνυσου και κάποιοι της Περσεφόνης, οι Αιγύπτιοι του Ώρου, οι Πέρσες του Μίθρα και πολλοί άλλοι λαοί πολλών και διάφορων δικών τους θεοτήτων. Μεγάλες γιορτές αυτές τις Αναστάσεις σηματοδοτούσαν και θεότητες δόξαζαν ή τιμούσαν, με πομπές, παρελάσεις, ανθεστήρια, φαγοπότια και βέβαια θυσίες ζώων, συνήθως αμνών και κατσικιών…

Αμνούς και κατσίκια, που όλοι οι τότε λαοί σε επάρκεια διαθέτανε και η θυσία κάποιων από αυτά τα ζώα, την κτηνοτροφική τους οικονομία ελάχιστα επηρέαζε. Εξάλλου αρτιμελή, ενός έτους και μάλιστα αρσενικά έπρεπε να είναι όσα επιλέγονταν να θυσιαστούν και να φαγωθούν, αφού λίγα στην οικονομία του κοπαδιού, ως γνωστόν, τα κριάρια και τα τραγιά προσφέρουν! Άριστοι στα οικονομικά οι αρχαίοι, που το τσιμπούσι τους πάντα συμπλήρωναν με ό,τι άλλο σε επάρκεια οι περισσότεροι στο σπίτι είχαν. Ψωμί, κρασί και φυσικά αβγά, άβαφα ή κόκκινα βαμμένα…

Τα κόκκινα αβγά με το αρχαίο έθιμο των «καλενδών» από πολλούς ερευνητές σχετίζεται και οι περισσότεροι από αυτούς συμφωνούν πως, ένα παγανιστικό σύμβολο της ανοιξιάτικης γονιμότητας, της ζωής και της αναγέννησης το αβγό κάποτε υπήρξε. Από την Αίγυπτο το έθιμο μάλλον ξεκίνησε και στους γύρω λαούς διαδόθηκε, στη χριστιανική εποχή για να φτάσουμε και την καθιέρωσή του ως σύμβολο κάποια στιγμή να δούμε. Με το χρώμα το αίμα του Ιησού αλλά και τη χαρά της Ανάστασης να συμβολίζει, το κέλυφος τον θνητό κόσμο να δείχνει, που σπάζοντας πεθαίνει και αυτό που παραμένει μια νέα γέννηση φανερώνει! Όλα «εν σοφία» και καταπώς τον ίδιο βολεύει ο άνθρωπος εποίησε…

Κάπως έτσι η παράδοση μέσα από τους μύθους και την ιστορία διαμορφώθηκε, στους σημερινούς γιορτασμούς της ελληνικής Λαμπρής φτάσαμε και ως Έλληνες ιδιαίτερα και υπερβολικά πάντοτε τιμάμε. Δεν είναι κακό! Αρκεί να ξέρουμε τι ακριβώς ο καθένας από εμάς γιορτάζει και η παράδοση, που όλοι εμείς ακολουθούμε, σε ποιες άλλες παλαιότερες ξένες και δικές στηρίζεται. Και δεν βαριέσαι, έξω, πολύ ή λίγο, ας το ρίξουμε! Ελόγου μου, «άντε και του χρόνου» σε όλες και όλους θα ευχόμουν, αλλά κοντά στην Πρωτομαγιά, την Ανάληψη του Σωτήρα και τον Δεκαπενταύγουστο οι Έλληνες ήδη βρισκόμαστε και κατά τα δέοντα πάλι θα ξεδώσουμε…